“Aan verziendheid kunnen ouders weinig doen”, zegt Andrea Vergunst van het Oogfonds. Je bent verziend als je voorwerpen op afstand duidelijker ziet dan wanneer ze dichtbij zijn. “Daarentegen kan het aanleren van bepaalde gewoontes wel helpen bijziendheid bij kinderen af te remmen of mogelijk zelfs te voorkomen.”

Ben je bijziend, dan zie je juist van dichtbij goed, terwijl je op afstand wazig ziet. “Bijziendheid (of myopie) ontstaat meestal in de kindertijd en kan verergeren naarmate je ouder wordt”, legt Vergunst uit. Erfelijkheid kan een rol spelen. Als een of beide ouders bijziend is, loop je als kind meer risico ook bijziendheid te ontwikkelen.

Onze huidige levensstijl wordt gezien als belangrijke oorzaak van dit probleem en oogproblemen op latere leeftijd. Het is met name duidelijk dat veel schermtijd onder de jeugd leidt tot een toename van bijziendheid. “Het is essentieel voor een gezonde groei van het oog om dichtbij en veraf kijken af te wisselen en voldoende daglicht te krijgen”, zegt Vergunst.

En laat daglicht nou net heel belangrijk zijn. “Daglicht remt de groei van het oog. Als je last hebt van bijziendheid, is je oogbol te lang gegroeid. Komt je kind regelmatig buiten, zo’n twee uur per dag, dan kan de groei van het oog geremd worden.”

Annet Jongmans, orthoptist en opticien bij kinderopticien Kidzz Eyezz, ziet dat er meer vraag is naar minbrillen. Die heb je nodig als je bijziend bent. De brillen worden gevuld met negatieve glazen, die ervoor zorgen dat lichtstralen weer op het netvlies vallen.

Net als Vergunst merkt Jongmans dat het voorkomen van een bril mogelijk is als de groei van het oog geremd kan worden. Ook zij denkt dat het goed is meer naar buiten te gaan en minder op schermen te kijken. Daarnaast raden beiden de bewezen effectieve 20-20-2-regel aan: bij twintig minuten dichtbij kijken op een scherm of bijvoorbeeld in een boek een onderbreking van minstens twintig seconden om in de verte te kijken, en minstens twee uur per dag buiten zijn.

Zit jouw kind af en toe achter een scherm, dan is dat niet direct erg, zolang je deze vuistregel maar toepast. Bij het Oogfonds maken ze onderscheid per leeftijd, vertelt Vergunst:

• Voor kinderen tussen twee en vijf jaar adviseren ze maximaal één uur per dag schermtijd
• Voor kinderen tussen de zes en tien jaar is dit maximaal twee uur per dag
• Voor oudere kinderen kan het maximum worden verhoogd naar drie uur per dag

“Onder de twee jaar raden we aan er helemaal geen scherm bij te pakken”, zegt Vergunst. Verder raadt ze aan te letten op de afstand van de ogen tot het scherm: “Een afstand van minimaal 30 centimeter wordt aanbevolen.” Het is volgens haar daarom beter je kind naar de tv te laten kijken dan naar een tablet of telefoon, omdat die schermafstand meestal groter is.

Heeft jouw kind kans op of last van bijziendheid, dan raadt Jongmans aan eerst te kijken naar waar je leefstijlaanpassingen zou kunnen doorvoeren. Als het oog te snel blijft groeien, zijn er verschillende behandelingen mogelijk. Het is dan in ieder geval belangrijk een bril aan te schaffen en regelmatig de sterkte te laten controleren.

Vergeet ook niet de 20-20-2-regel te blijven toepassen, wil je het erger worden van bijziendheid zoveel mogelijk tegengaan, zegt Vergunst. Brillen en contactlenzen worden nog niet vergoed vanuit de basisverzekering. “Maar atropinedruppels wel”, vertelt Vergunst. Die druppels remmen de groei van je ogen, net als speciale lenzen of glazen.

Er zijn dus allerlei dingen mogelijk, wil je kinderogen beschermen. Dat neemt niet weg dat je daarmee meestal niet kunt voorkomen dat een van je kinderen toch een bril nodig heeft. Jongmans wil daarom meegeven dat als er een bril nodig is, het erg belangrijk is daar dan ook gehoor aan te geven.

Je zicht wordt gevormd tot en met je twaalfde levensjaar. Vooral bij kinderen onder de dertien jaar is het dus essentieel daarop te letten. Op die leeftijd is het belangrijk scherp beeld te ontvangen in beide ogen, anders kan het zicht voor altijd beperkt blijven. Dan kun je een lui oog ontwikkelen, zegt Jongmans. “Hierom zou iedereen een kinderbril moeten kunnen aanschaffen. Vergoeding voor een kinderbril vanuit de basisverzekering is wat mij betreft daarom essentieel.”